Akademisyenlik nedir?

Akademisyen,  üniversitelerde ders verme,  araştırma yapma, bilimsel gelişmeleri inceleme, gözlem ve deneyler yapma,  konferans, kongre, sempozyum ve panel gibi faaliyetlere katılma görevlerini yürüten  kişilere denir.

Akademik  Kadrolar ve İlgili  Terimler:


Öğretim Elemanları

Tüm akademik personele verilen genel isimdir. 

Öğretim üyesi

 Yardımcı Doçent, Doçent ve Profesör kadrosunda  olan kişiler öğretim üyesidir.  Doktorasını tamamlamış akademisyenlerden oluşur.

Öğretim Görevlisi

Genellikle yüksek lisans yada doktora aranmaz Üniversitelerde bünyesinde , özellikle Meslek Yüksek Okullarında  ders vermek görevini yürütürler.

Araştırma Görevlisi

Yüksek lisans yada doktora aşamasındaki  kişilere tanınan bir kadrodur.

Uzman

Üniversitedeki çeşitli birimlerde, uzmanlık gereken işlerde (laboratuvar vb.) görev alırlar.


Akademisyen Olmak İçin Gerekenler:

Akademisyen olmak için lisans eğitimini başarıyla tamamlamak ve daha sonra ALES, YDS ya da dengi bir sınava girerek arzu edilen puanları almak gerekir. ALES’ten en az 70, YDS’den ise en az 50 puan alarak bir yüksek lisans bölümüne başvurabilirsiniz. Yüksek lisansa başlamadan önce yazılı ve sözlü mülakatlara alınabilirsiniz. Ayrıca değerlendirme esnasında lisans not ortalamanız da önemli olacaktır.

Yüksek lisansı tamamladıktan sonra sıra doktora aşamasına gelir. Dil puanı ve yüksek lisans not ortalamasının önemli olduğu doktora başvurularının ardından mülakattan geçer not alırsanız sıralamaya göre kadroya girme ihtimaliniz artar. Doktoranın ilk senesi ders aşamasıdır ve bu dersleri başarıyla tamamlamanız gerekir. Derslerin ardından yeterlilik sınavında da başarılı olmanız şarttır. Sınavı geçemeyenler tez aşamasına gelemezler. Bu sınav yazılı ve sözlü olmak üzere çift aşamalı olarak gerçekleştirilir. Yazılıdan geçer not alanlar sözlü sınava girerler.

Doktorayı tamamladıktan sonra eski adıyla yardımcı doçent, günümüz unvanıyla doktor öğretim görevlisi unvanını alırsınız ve bu noktadan sonra yapacağınız bilimsel ve akademik çalışmalarla doçentlik ve profesörlük için çaba gösterebilirsiniz.


 İLK ADIM  : YÜKSEK LİSANS  

Lisans eğitimi sonrasında yüksek lisans eğitimi almak akademisyenlik için başlangıç adımıdır.
Yüksek lisansa başvurmak için ALES, YDS sınavlarına  girmek gereklidir. Talep edilen puanlar üniversitelere göre değişir.
Başvuru tarihleri için yüksek lisans yapmak istediğiniz üniversitelerin ilgili enstitüsünün duyurularını takip etmeniz gerekir . Başvuru tarihleri de üniversitelere göre değişir.
Seçim sırasında ALES, YDS ve mezuniyet ortalamanız hesaplanır. Ayrıca her üniversite de kendisi bir sınav yapar.

-Araştırma Görevlisi olmak

Yüksek lisans eğitimi için  üniversiteye Araştırma Görevlisi olmak üzere başvuru yapabilirsiniz.  Bu durumda üniversiteden  maaş almaya başlarsınız ve Araştırma Görevlisi kadrosuna yerleştirilirsiniz. Ancak her yüksek lisans yapan Araştırma Görevlisi olmaz. Gerekli başvuru şartlarını yerine getirmesi ve seçilmesi gereklidir. Araştırma Görevlisi kadrolarını YÖK’ün  sayfasından takip edebilir ve başvurabilirsiniz.

-YLSY ( Yurtdışı Lisansüstü Eğitim Seçme ve Yerleştirme)

Bir diğer seçenek ise Yurtdışı Lisansüstü Eğitim Seçme ve Yerleştirme (YLSY) sistemidir. 2006 yılında başlatılan bu program Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülür. MEB Bursu olarak da anılan bu program ile öğrenciler devlet bursu ile yurtdışında Yüksek lisans ve doktora eğitimi alabilirler. Programı tamamlayarak Türkiye’ye dönen araştırmacılar, görev yapacakları üniversitede genellikle yardımcı doçent olarak göreve başlarlar. YLSY başvurusu için yalnızca ALES puanı dikkate alınır. Başvuranlar arasından en yüksek ALES puanı alan adaylar değerlendirmeye alınır. MEB bursu dahilinde yurtdışındaki masraflar devlet tarafından karşılanmaktadır.

-Öğretim Görevlisi olmak  

Üniversiteye adım atmak için diğer bir alternatiftir.   Öğretim Görevlileri üniversitelerde bünyesinde, özellikle Meslek Yüksek Okullarında  ders vermek görevini  yürütürler.  ALES ve YDS istenir, yüksek lisans zorunluluğu yoktur ancak  genelde deneyim talep edilir.


İKİNCİ ADIM : DOKTORA

Akademisyen olarak kariyer yapmak için yüksek lisans sonrasında doktora çalışmanıza devam etmeniz gerekir.   Doktora  başvuruları, yukarıda detaylı olarak anlatılan  yüksek lisans başvuruları ile aynıdır.


ÜÇÜNCÜ ADIM : YARDIMCI DOÇENTLİK

Doktora çalışması bitiminde Yardımcı Doçent ilanlarını takip etmeniz ve başvurmanız gerekir.  İlanlar her üniversitenin kendi sayfasında yayınlanır. Yardımcı Doçent olarak üniversitede ders verme, araştırma yapmak,  makale vb. yayınları yayınlama faaliyetlerinde bulunursunuz.


DÖRDÜNCÜ ADIM : DOÇENTLİK  

Yardımcı Doçent kadrosunda iken üniversitede ders verme, araştırma yapmak,  makale vb. yayınlamak gibi  faaliyetlerinin her biri  belli bir puan kazandırır. Yeterli  puana erişildiğinde,  Doçent olabilme talebiyle  faaliyetlerinizi içeren dosya  üniversite Rektörlüğüne gönderilir, Doçentlik  Komisyonu önce dosyayı inceler, , uygun ise adayı mülakata çağırır. Mülakatta başarılı olan Yardımcı Doçentler YÖK tarafından kadrosu açılması durumunda Doçentlik için başvuru yapabilir.


BEŞİNCİ ADIM : PROFESÖRLÜK

Doçent olarak  ders verme, araştırma ve yayın yapma etkinliklerine devam edilir ve gerçekleştirilen etkinliklerden puan toplanır.  Gerekli puanı  edildiğinde  Profesörlük kadrosu   için üniversite Rektörlüğüne başvurulur. Dosyası incelenir, YÖK tarafından Profesörlük kadrosu açıldığı taktirde, kadroya başvuru yapılır.   Bu aşama mülakat içermez.


 Akademisyen Maaşları:

2019 yılı itibarıyla devlet tarafından belirlenmiş akademisyen maaşları aşağıdaki gibidir:

Okutman: 4616 TL
Uzman: 4549 TL
Çevirmen: 4549 TL
Araştırma görevlisi: 4619 TL
Öğretim görevlisi: 4847 TL
Yardımcı doçent: 5039 TL
Doçent: 5213 TL
Profesör (2 yıldan daha az süreli): 7221 TL
Profesör (2 senelik): 7227 TL
Profesör (3 senelik) 8259 TL
Profesör (en az 4 senelik) 8318 TL
Dekan: 8536 TL
Rektör: 9167 TL

Kaynaklar: 
https://eksisozluk.com/turkiyede-akademisyen-olmak--1437931
http://akademisyenler.org/
https://www.isilanlarim.net/nasil-akademisyen-olunur/

Araştırmamda yazı içeriklerini okuyup derlediğim sitelere teşekkür ederim linkleri yukarda mevcuttur.