Hezarfen Ahmet Çelebi Gerçekten Uçtu mu?
Tarihimizin
meşhur isimlerinden birisi de Hezarfen Ahmet Çelebidir. Hezarfeni ünlü yapan
şey, efsanevi kişiliğinin ardında dünya havacılık tarihinin en önemli
olaylarından biri olan Galata Kulesinden Üsküdar’daki Doğancılar Meydanına
uçmasıdır. 17. Yüzyılda yaşayan Ahmet Çelebi’nin “Hezarfen” diye anıldığı
bilinir.
Hezar, Farsça
kökenli bir sözcük olup 1000 anlamına gelir. Hezarfen “bin fenli” (bilimli)
yani çok şey bilen anlamına gelir.
Olay kısaca Hezarfen Ahmet Çelebi’nin 1600’lü yıllarda
kuş kanatlarına benzer kanatlar takıp kendini boşluğa bırakıp İstanbul Boğazını
uçarak geçip Doğancılar Meydanına sağ salim indiği bilinen bir öyküdür.
Bu olayın tek yazılı kaynağı Evliya Çelebi seyahatnamesi’dir.
Evliya Çelebi'ye göre, Hezarfen Ahmet Çelebi 1632 yılında
lodoslu bir havada Galata Kulesi'nden kuş kanatlarına benzer bir araç takıp
kendini boşluğa bıraktı ve uçarak İstanbul Boğazı'nı geçip Üsküdar'da
Doğancılar'a indi!
Bu durum Evliya
Çelebi’nin seyahatnamesinde şöyle geçmektedir.
"İptida, Okmeydan'ın minberi üzere, rüzgâr şiddetinden kartal
kanatları ile sekiz, dokuz kere havada pervaz ederek talim etmiştir. Badehu
Sultan Murad Han Sarayburnu'nda Sinan Paşa Köşkü'nden temaşa ederken, Galata
Kulesi'nin taa zirve-i belâsından lodos rüzgârı ile uçarak, Üsküdar'da Doğancılar meydanına inmiştir. Sonra Murad Han, kendisine bir
kese altın ihsan ederek: 'Bu adam
pek havf edilecek (korkulacak) bir ademdir. Her ne murad ederse, elinden
geliyor. Böyle kimselerin bekası caiz değil,' diye Gâzir'e (Cezayir)
nefyeylemiştir (sürmüştür). Orada merhum oldu."
Yani Evliya Çelebi’nin anlattığına göre Sultan 4. Murad
başarısından korktuğu Hezarfen Ahmet Çelebi’yi altınla ödüllendirip, sürgün
ediyor. Durum gerçekten enteresan.
Dikkat edilmesi gereken nokta, tarih ve bilim açısından
böylesine önemli bir olayın yerli ya da yabancı başka hiçbir kaynakta yer almamasıdır.
Hezarfen Ahmet Çelebi hakkında yazılanların hepsi Evliya Çelebi Seyahatnamesine
dayandırılmaktadır.
Peki bu uçuş mümkün mü? Bilim ne diyor?
Olayı bilim açısından
analiz eden uzmanlar da böyle bir uçuşun gerçekleşemeyeceğini bazı hesaplarla
ortaya koyuyorlar. Galata Kulesinin tepesi ile Doğancılar Meydanı arasındaki
yükseklik farkı yaklaşık 86 metre, iki nokta arasındaki mesafe de 3558
metredir.
-
Buna göre Evliya Çelebi’nin uçuşu gerçekleştirebilmesi için
yatayda 41 metre yol alırken düşeyde de en fazla 1 metre alçalması
gerekiyor.
-
Oysa günümüzde en hafif malzemelerle yapılmış olan delta
kanat/yelken kanat denilen uçuş aletlerinde bile bu orana ulaşmak neredeyse
olanaksızdır.
-
Denizler ve büyük su
birikintileri üzerinde termik hava akımları bulunmaz. Bu yüzden yapılan bir
hatanın telafisi yoktur. Ayrıca, lodosun da uçuşa ters yönde etki etmesi
bekleniyor.
Dolayısıyla konunun uzmanları teknik olarak bunun mümkün
olamayacağını belirtiyorlar.
Hezarfen
Ahmet Çelebi uçtu mu uçmadı mı bilemiyoruz ancak bu olayın tarihimize dair en
çok merak uyandıran konulardan biri olduğu muhakkak...
Sizce Hezarfen Ahmet Çelebi
uçtu mu? yoksa uçmadı mı? Fikirlerinizi yorumlarda belirtebilirsiniz. iyi
günler…
ben emin değilim ancak öyle bir olay olmasaydı çelebi neden bundan bahsetsin.acaba çelebi birinden duyduğu şekliyle mi anlattı yada hazerfan cidden uçtu ama mevki bilgisi bize yanlış aksettirildi.
YanıtlaSilbence uçmuş olmasa burda onu konuşuyor olmazdık başka isim konuşulurdu yada hiç konuşulmazdı ;)
Sil